ΦΑΣΚΕΛΟΚΟΥΚΟΥΛΩΣ' ΤΑ !

Η μούτζα, ως γνωστόν, είναι μια χειρονομία καθαρά Ελληνική. Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να την εντάξει στα εθνικά μας, εξαγώγιμα προϊόντα (... όπως μας πληροφορεί και η διαφήμιση γνωστής αεροπορικής εταιρίας), μαζί με τη φέτα, το τζατζίκι, τη ρετσίνα, τις ελιές Καλαμών και το Μακεδονικό χαλβά...
Η προσφιλής αυτή συνήθεια είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων. Συνόδευε το ανάθεμα στα Ελευσίνια μυστήρια και τους νεκρούς στον Άδη. Ακόμα και σήμερα, συνοδεύει κατάρες, βρισιές και παγανιστικά έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στη λαϊκή δεισιδαιμονία. Στα Βυζαντινά χρόνια αποτελούσε ένα είδος διαπόμπευσης, τιμωρία που επέβαλαν οι δικαστές σε όσους διέπρατταν μικρά παραπτώματα. Λέγεται μάλιστα, πως από εκεί προέρχεται και ο όρος "μούτζα", καθώς ο δικαστής βουτούσε την παλάμη του στη στάχτη και "μουτζούρωνε" το πρόσωπο του ενόχου με τη "μουντή", σκουρόχρωμη σκόνη. Με τα χρόνια η διαδικασία απλοποιήθηκε (... βλέπετε, οι δικαστές δεν ήθελαν να λερώνουν με στάχτες τα χέρια τους... προτιμούσαν να τα λερώνουν αλλιώς) και άλλαξε στρατόπεδο. Η μούτζα έγινε σήμα κατατεθέν αγανάκτησης και η πιο άμεση έκφραση αποδοκιμασίας και λαϊκής διαμαρτυρίας απέναντι σε κάθε μορφής εξουσία.
Τώρα που ανάβουν οι συζητήσεις για επαναφορά του νόμου περί "Περιύβρισης Αρχής", σύμφωνα με τον οποίο, κάθε πολίτης που χειρονομεί προς ένστολο συλλαμβάνεται, εμείς εδώ, λέμε να επιχειρήσουμε μια σύντομη περιήγηση στην "περιύβριση" με όχημα κάποια χαρακτηριστικά ενσταντανέ παλιών ελληνικών ταινιών, στα οποία καταγράφεται η εθνική μας χειρονομία !
Ξεκινάμε με την πλέον συνήθη εικόνα, που συναντά κανείς ακόμα και σήμερα, στους ελληνικούς δρόμους... το αλληλοφασκέλωμα των οδηγών. Για ορεκτικό, σας έχω το μεγαλοπρεπές φάσκελο του Ντίνου Ηλιόπουλου, από την ταινία "Οι κληρονόμοι" των Τσιφόρου - Βασιλειάδη (... σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, τρία αστεράκια !). Ένα "όπλο" που δεν χρειάζεται λεκτική συνδρομή, ούτε καν του τύπου "κατέβα κάτω να σου δείξω ποιός είμαι 'γω, ρε !" για να έχει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα... στοχεύεις, εκτοξεύεις και ο έτερος αυτοκινητιστής τρέπεται εις άτακτον φυγήν !

Και μη νομίζετε πως το προνόμιο της μούτζας κατέχει μόνον η συμπαθής τάξις των αυτοκινητιστών... προκάτοχοί τους, οι οδηγοί των μόνιππων αμαξών, που επίσης συνήθιζαν να χειρονομούν τοιουτοτρόπως. Όρθιος πάνω στο "Αμαξάκι" του, ο Ορέστης Μακρής αποδοκιμάζει δυναμικά την απόφαση του τέως συναδέλφου του Βασίλη Αυλωνίτη να γίνει ταξιτζής, στην ομότιτλη ταινία των Ντίνου Δημόπουλου και Ιάκωβου Καμπανέλη (...πέντε αστεράκια !)...

Συνεχίζουμε με απλές αριθμητικές πράξεις "διότι, τρεις πέντε δεκαπέντε" και πως θα το δείξεις το δεκαπέντε όταν τον άλλον τον έχεις σε μια άλφα απόσταση ? Εδώ λοιπόν, μας βοηθούν τα δάκτυλα της ανοιχτής παλάμης. Είσαι, φερ' ειπείν, ο Θανάσης Βέγγος πάνω στο κατάστρωμα ενός καραβιού, στο "Τύφλα να 'χει ο Μάρλον Μπράντο" (...των Ορέστη Λάσκου και Ναπολέοντα Ελευθερίου, τέσσερα αστεράκια !) και απ' την προκυμαία ο Ζαννίνο σου απευθύνει την εξής ερώτηση :
- Κύριε Αυγερινέ, πόσες γυναίκες περιμένουν να σε σφίξουν στην αγκαλιά τους στην Αθήνα ?
Τι του απαντάς ?... "Δεν άκουσα καλά... πως ειπατέ ?"...

Ή ας πούμε, είσαι ο Μίμης Φωτόπουλος στο "Ο Φανούρης και το σόι του", των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου (... επίσης τέσσερα αστεράκια!) και παζαρεύουν την αδερφή σου σα σφαχτό στο τσιγκέλι...
- Τρακόσες είπαμε, τρακόσες θέλω... κι αν δεν υπάρχουν οι τρακόσες, υπάρχει η χήρα με τις τετρακόσες. Εγώ είμαι έμπορος Φανούρη...
- Για στάσου, βρε Σόλων... η διαφορά που σου λέω δεν είναι μεγάλη. Για να συγκεντρώσουμε τις τρακόσες έπεσε κόσμος και κοσμάκης, αλλά δυστυχώς, καταφέραμε να μαζέψουμε μόνο τις διακόσιες ενενήντα.
- Ναι Φανούρη μου, αλλά άλλο τρακόσες, άλλο διακόσες ενενήντα... είναι δέκα λίρες διαφορά !
- Επιμένεις, δηλαδή και για τις δέκα ?
- Ναι Φανούρη μου, επιμένω !
- Πάρα πολύ ?
- Πάρα πολύ !
- Ε τότε, πάρ' τες...

Επόμενη κατηγορία, το "εν χορώ φασκέλωμα", δηλαδή η μούτζα που περιλαμβάνει χορευτικές φιγούρες και έτερα κορδελάκια. Εδώ σολάρει ο Κώστας Χατζηχρήστος ! Μιλάμε για την πασίγνωστη σκηνή, από την καταπληκτική ταινία "Ο Ηλίας του 16ου" (...των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου, έξι αστεράκια !) όπου μόλις έχει συλληφθεί ο Θανάσης Βέγγος... "α ρε κατακαημένε Θωμά!"... κι ο Ηλίας "κουρδισμένος πολιτσμανάκι" προσπαθεί να σώσει την κατάσταση. Τα λόγια είναι περιττά... "Δε με ξέρεις δε σε ξέρω, υποφέρεις κι υποφέρω"...

Αμέσως μετά βγαίνουν τα μπαλέτα και η χορογραφία αποκτά ομαδικό χαρακτήρα. Οι κάτοικοι του χωριού Άγρυλος (...αν δεν ξέρετε που βρίσκεται, θα σας ξαναδώ μετεξεταστέους στη γεωγραφία, το Σεπτέμβρη) υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του Αλέκου Σακελλάριου, στην ταινία "Υπάρχει και φιλότιμο", στέλνουν συστημένες μούτζες στον υπουργό και συντοπίτη τους Ανδρέα Μαυρογυαλούρο (Λάμπρο Κωνσταντάρα), χωρίς να γνωρίζουν ότι τον έχουν ενώπιών τους. Βλέπετε, έχουν αγανακτήσει οι άνθρωποι, που τόσα χρόνια τον ψηφίζουν κι ένα ριμαδογεφύρι δεν έχει αξιωθεί να τους φτιάξει. "Μαύρο λοιπόν, στο Μαυρογυαλούρο... και μαύρο δαγκωτό ! Το λέει και τ' όνομά του... το τραβάει ο οργανισμός του !"

Μένουμε στην ίδια ταινία, που ομολογουμένως, το φάσκελο πάει σύννεφο ! Μόνο στη σκηνή της προηγούμενης φωτογραφίας, μέτρησα καμιά δεκαριά (... ε, να μην της βάλω και τόσα αστεράκια ? ). Απ' το ομαδικό όμως, πάμε ντουγρού στο... αυτοφασκέλωμα ! "Ουδείς άσφαλτος" ως γνωστόν και τα λάθη ανθρώπινα (...κι εδώ που τα λέμε, δίκιο έχει η αοιδός... "χους ει" δεν λέγει το Ευαγγέλιον ? ) Αλλά ώρες ώρες, βρε παιδί μου, δεν το χωράει το μυαλό σου. Τι διάολο, ξύπνιος φαίνεσαι, δεν είσαι κανένα χαϊβάνι, να σου τη βγαίνουν τα λαμόγια... Κοτζάμ υπουργός και να μην παίρνεις χαμπάρι τι γίνεται μέσα στο υπουργείο σου ? Να μη βλέπεις πόσο έχουν χοντρύνει "οι περιφέρειες των λωποδυταράδων της περιφερείας σου" ?... ΟΛΑ ΤΑ ΦΑΣΚΕΛΑ ΚΑΤΑ 'ΔΩ ! ΕΤΣΙ... ΕΤΣΙ... ΕΤΣΙ...

Και σα γονιός που νοιάζεται για το παιδί του, να...σαν τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο στο "Δεσποινίς Διευθυντής" (...του Ντίνου Δημόπουλου και των Γιαλαμά - Πρετεντέρη, έξι αστεράκια !) και θέλει να ξέρει τα πάντα, που λέει ο λόγος, δε θα 'ψαχνες με ποιόν είναι ερωτευμένη η κορούλα σου... "ποιός είναι, πως τον λένε, που εργάζεται, που κατοικεί, πότε γνωρίστηκαν, την αγαπάει" ? Και δε θα 'νιωθες ολίγον τι κορόιδο, έμπροσθεν του τετελεσμένου ?... "Τι έγινε, ρε παιδιά ?... Γιατί πιανόσαστε?... Ούτε μηχανικός, ούτε αρχιτέκτων... ΝΑΑΑΑΑΑΑΑΑ !"

Ή έστω, να 'σαι ο προικοθήρας νεαρός (Γιώργος Τσιτσόπουλος), που λιγουρεύεται την προίκα της Ευτυχίας Ταρνιάτη κι η Ευτυχία Ταρνιάτη να είναι η Γεωργία Βασιλειάδου, στην ταινία "Οι γαμπροί της Ευτυχίας" των Τσιφόρου - Βασιλειάδη (... σκηνοθεσία Σωκράτης Καψάσκης, πέντε αστεράκια !)... Κουκιά μετρημένα, δηλαδή... παίρνεις τη νύφη θα πάρεις και τη μούτζα σου (... παρεμπιπτόντως, "μούτζα" στα καλιαρντά θα πει γυναίκα, οπότε έν και τ' αυτό !) Κι άσε τον Αυλωνίτη να λέει "Μη μουτζώνεσαι, όταν έρθει η ώρα θα σε μουτζώσω εγώ !"... εσύ "θα τη φας εδώ, μαζί μας !"

Αλλά να 'σαι φτωχό δουλικό... μεροκαματιάρικο (...σαν την Καίτη Λαμπροπούλου στο "Τρίτη και 13" των Ορέστη Λάσκου και Γιώργου Λαζαρίδη) και να σε βάζει ο προληπτικός αφεντικός σου (Νίκος Σταυρίδης) να φασκελώνεσαι κάθε που ανοίγει το πορτοφόλι του, ε αυτό πάει πολύ !

Πολλά είναι και τα τέσσερα αστεράκια για την ταινία, αλλά δε βαριέστε... χαλάλι! Άλλωστε η Καίτη Λαμπροπούλου φασκελώνει χαριτωμένα !
Φυσικά και υπάρχει μούτζα χαριτωμένη και δεν θέλω αντιρρήσεις επ' αυτού. Είναι η μούτζα η εκ γυναικός προερχόμενη... "Εκ γυναικός τα φαύλα, εκ γυναικός και τα κρείττω" που λέμε, αλλέως πως Cherchez la femme !

(Συνεχίζεται)